10 faktów na temat kurzego jajka

Czy zastanawialiście się od czego zależy kolor skorupki czy żółta? Jak poznać czy jajko jest świeże? Jaki jest jajka okres przydatności do spożycia? Oto wybrane ciekawostki o jajkach. 

Czy wiedzieliście, że Polska jest siódmym największym producentem jaj w UE (link)? Zaraz za Francją, Włochami, Niemcami, Hiszpanią, Wlk. Brytanią oraz Holandią. Rocznie produkujemy ich ponad 10 miliardów sztuk a sami zjadamy średnio 11,76 sztuk miesięcznie na osobę (wg. GUS z 2016). Wow!!! Ja krajową średnią wyrabiam w tydzień.

.

Fakty o jajkach 

.

.1. Kolor skorupki jajka zależy od:

Gatunku kury i koloru upierzenia zausznic. Najczęściej kury o brązowych piórach znoszą jajka o brązowej skorupce a białe kury białe jajka. To jedyna różnica pomiędzy jajkami – kolor skorupki nie wpływa na wartość odżywczą jajek ani na kolor żółtka. W Europie najchętniej kupowane są jajka brązowe, w USA i Wlk. Brytanii jajka białe.

.

.2. Od czego zależy grubość skorupki?

Zapewne zauważyliście, że niektóre jajka trudno jest rozbić a inne pękają przy lekkim dotknięciu. Otóż w głównej mierze zależy to od genetyki czyli od samej kury. Niektóre kury znoszą jaja o grubej skorupce a inne nie. Czynnikiem równie istotnym jest wapń w diecie kury. Im jest go więcej tym mocniejsza będzie skorupka jajka.

.

.3. A co z kolorem żółtka?

Zależy on od pokarmu jakim karmiona jest kura a dokładnie karotenoidów w nim zawartych. Im jest ich więcej tym żółtko będzie bardziej pomarańczowe. Karotenoidy dodawane są do paszy w postaci sztucznych dodatków, dużo karotenoidów zawiera kukurydza na bazie której produkowane są pasze dla kurek niosek. Kury hodowane przydomowo karotenoidy zjedzą wraz z zielonymi kawałkami roślin.

.

.4. Jak poznać czy jajko jest świeże?

Świeże jajko pokryte jest wapiennym pudrem i jest matowe. Jeżeli w sklepie zobaczycie jajka z połyskującą skorupką to albo są nieświeże (puder opadł) albo zostały umyte – co w Polsce jest niezgodne z prawem ponieważ rodzi niebezpieczeństwo skażenia jajek. O tym przeczytacie w kolejnym punkcie.

W domu możecie sprawdzić świeżość jajka poprzez zanurzenie surowego jajka w szklance wody. Jajko świeże opadnie na dno a stare będzie unosić się pod powierzchnią. Wszystko za sprawą porowatej skorupki, przez którą odparowuje część wody znajdującej się w jajku. Tworzy się wówczas komora powietrzna – to ta przestrzeń, którą czasami widzicie po ugotowaniu jajka na twardo. Im jest większa tym jajko jest starsze.

.

.5. Myć czy nie myć jajek przed włożeniem do lodówki?

Skorupka jajka posiada mikropory, przez które oddycha zarodek (o ile jajko zostanie zapłodnione) oraz przez które na zewnątrz odparowuje woda a do środka mogą przedostać się bakterie, wirusy, grzyby, chemikalia.

Jajko naturalnie pokryte jest ochronną powłoką (osłonką mucynową), która chroni je przed tymi groźnymi patogenami. Mycie niszczy osłonkę co automatycznie naraża jajko na zanieczyszczenie oraz zepsucie. Dlatego producenci jaj nie mogą ich myć a w procesie „produkcji” muszą zapewnić czystość jajek. Wszystko ze względu na konsumentów, którzy chcą kupować jajka czyste.

Generalnie jajka w domu powinny być umyte dopiero przed spożyciem. Ja jednak je myję przed włożeniem do lodówki – ze względu na ryzyko zakażenia innych produktów np. salmonellą, która może się znajdować na skorupce.. Pisałam o tym więcej w tym artykule o jajkach i salmonelli.

.

.6. Ile jajek znosi kura w ciągu roku?

Około 300-320. Niektórzy podają jeszcze wyższe statystyki. Generalnie kura jest w stanie „wyprodukować” i znieść jedno jajko na dobę. Jeżeli nie zrobi tego do południa to przetrzyma je do następnego dnia. Dlatego w hodowlach przemysłowych stosuje się sztuczne modyfikacje pór dnia – tak aby „wycisnąć” z kur jak najwięcej jajek.

.

.7. Czy wiecie ile czasu żyje kura?

Kura z chowu przemysłowego najbardziej wydajna jest przez pierwszy rok od czasu „nasadzenia stada”. Po roku kura przepierza się czyli zmienia pierzę i trwa to od jednego do dwóch miesięcy. W tym czasie kura jaj nie znosi ale jeść musi. Więc domyślcie się co dalej. Dla producentów jest to nieopłacalne – koszty są ale przychodów brak. Dodatkowo po przepierzeniu kura może znosić mniej jajek. Po roku stado jest likwidowane a kura nioska „przemysłowa” w sumie żyje 1,5 – 2 lata.

A ile żyje kura nie hodowana przemysłowo? Nawet 11-14 lat. Zależy to od rasy oraz tego, jak bardzo właściciel o kurę dba.

.

.8. Ile waży jajko?

Kurze – około 55 – 60 g. Dla porównania:

• strusie – 1,5 – 2 kg
• kacze – 80-90 g
• przepiórcze – 12 g
• jajko kolibra – 0,25 g

.

.9. Jaka jest wartość odżywcza jajka?

Jajko to jedna komórka, która zawiera w sobie wszystkie niezbędne składniki do wyżywienia rodzącego się życia – w tym przypadku kurczaka.

W jajku znajdują się cenne dla nas:

• wielonienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3, omega-6) – około 0,7 g
• jednonienasycone kwasy tłuszczowe – około 2 g
• kwasy tłuszczowe nasycone – około 1,65 g
• pełnowartościowe białka – ma go aż 6,2 g
• witaminy – A, D, B12,
• minerały – potasu, wapnia, sodu, żelaza, magnezu

A także cholesterol, o którym pisałam pod tym linkiem.

.

.10. Okres przydatności do spożycia – czyli ile wytrzyma jajko?

Zgodnie w przepisami obowiązującymi w UE surowe jajka należy zużyć w ciągu 28 dni od zniesienia a na opakowaniu producent musi wskazać datę maksymalnej przydatności do spożycia.

Ugotowane jajko ma trwałość około 21 dni. Jednak gdy skorupka pęknie w trakcie gotowania to jajko powinno być zjedzone w ciągu 2-3 dni.

Jajka można też mrozić. Jeżeli z pieczenia ciasta zostaną Wam żółtka lub białko to śmiało zapakujcie je do woreczków i przechowujcie w zamrażarce.

.
.
.
.