Kuchnia gruzińska – typowe cechy i tradycyjne potrawy

Restauracje oferujące przysmaki kuchni gruzińskiej rosną w Polsce jak grzyby po deszczu. Otwierane są w małych miasteczkach, ale bywa, że jest ich po kilka przy jednej ulicy w dużych miastach. Ten niebywały rozwój wynika nie tylko z dużej migracji z Gruzji do naszego kraju, ale z atrakcyjnych dla przeciętnego Polaka smaków i przystępnej ceny. Łagodny i zróżnicowany klimat zapewnia Gruzinom obfitość i różnorodność płodów rolnych, w tym wielu aromatycznych przypraw. Dzięki temu ich narodowa kuchnia szczyci się bogactwem potraw, do jakich nie przywykliśmy.

Kuchnia gruzińska to mieszanka smaków Europy i Azji. Większość menu stanowią dania mięsne, a także duszone warzywa i potrawy przygotowywane na bazie placków typu tortilla lub placka serowego. W ciepłym słońcu Gruzji dojrzewają soczyste pomidory, arbuzy, melony, winogrona i dorodne bakłażany. Górskie hale dostarczają baraniny oraz setek gatunków sera. Wśród rozmaitych dań znajdzie się też wiele ciekawych pozycji dla wegetarian.

Na gruzińskim stole podaje się mnóstwo przekąsek. W lecie podstawą jest sałatka z pomidorów i świeżej bazylii. Przed głównym daniem pojawiają się pyszne sery, np. delikatny sulguni, a we wschodniej Gruzji długo dojrzewający ser pleśniowy dambali chaczo. Kolendrę, natkę pietruszki czy koper podaje się bez siekania.

Kuchnia gruzińska potrawy

Gruzini rzadko jedzą zupy. Jeśli już, to są one gęste. Warto spróbować adżabsandali (leczo z bakłażana, cukinii, ziemniaka, cebuli, papryki i pomidora), charczo (zupa o konsystencji gulaszu najczęściej przyrządzana z wołowiny z dodatkiem migdałów, orzechów i aromatycznej przyprawy chmeli-suneli), czichirtma (rosół podawany z gotowanym kurczakiem, jajkiem, cebulą i kolendrą).

W Gruzji wiele potraw przyrządza się na bazie bakłażanów (badridżani). Są zarówno nadziewane, jak i duszone z warzywami (adżapsandali). Do wina można zamówić kurczaka na zimno w sosie orzechowym, czyli sacwi. W charakterze przekąski gruzińskie gospodynie podają również lobio (przetarta fasola) zazwyczaj przyprawiane orzechami włoskimi, cebulą, czosnkiem i kolendrą.

Jako główne danie w gruzińskich domach i restauracjach zjemy chinkali. Jest to rodzaj pieroga w oryginalnym kształcie, który faszeruje się mięsem lub aromatycznym rosołem. Równie często w karcie lokali gruzińskich znaleźć można mcwadi, czyli szaszłyki posypane przyprawami. Na jesieni przyprawia się je ziarenkami granatów. Zwolenników polskich smaków zainteresuje zapewne kaszi. To rodzaj gulaszu przyrządzany z flaków, który wielu lekarzy zaleca pacjentom w celu wzmocnienia kości, szczególnie podczas złamań.

Kuchnia gruzińska co warto zjeść

Przy okazji wizyty w gruzińskiej restauracji warto spróbować kubdari (placek z regionu Swanetii, bardzo sycący, z wołowiną, cebulą, czosnkiem i ziołami), lobiani (placek z fasolą), tolma (bakłażany, zielone pomidory lub papryka nadziewane mielonym mięsem lub pastą z orzechów włoskich z przyprawami i ziołami), pchali (przystawka z drobno siekanych, mielonych warzyw z orzechami włoskimi, przyprawami i ziołami) czy badridżani (danie z bakłażana faszerowanego saciwi, czyli pastą z orzechów włoskich i przypraw).

Na deser na gruzińskim stole pojawiają się słodkie konfitury oraz suszone i świeże owoce, np. figi, arbuzy, melony, mandarynki, winogrona, jabłka, pomarańcze. Jedną z bardziej oryginalnych słodkości jest czurczchela, która przypomina długie sople. Są to nawleczone na nitkę orzechy laskowe zatopione w cieście, które powstaje z gęstego soku z winogron. Przysmakiem są ciasta na bazie miodu, często podawane ze słodkim sosem.

Kuchnia gruzińska chaczapuri

Dla wielu Polaków potrawą wizytówkową kuchni gruzińskiej jest placek serowy chaczapuri (gdzie chaczo to ser, a puri chleb). To najbardziej kultowe danie pochodzące z Gruzji w zależności od regionu serwowane jest z różnymi dodatkami. Tradycyjna wersja tego zapiekanego placka to chaczapuri imeruli ze słonawym serem, ale warto spróbować też chaczapuri z fasolą lub szpinakiem. Popularne jest chaczapuri adżaruli w kształcie łódki z serowym nadzieniem, żółtkiem i odrobiną masła, a także chaczapuri zwijane, w środku wypełnione ciągnącym się serem.

Kuchnia gruzińska przepisy

Chyba najbardziej popularne jest chaczapuri imeruli, czyli imeretyńskie. Przyrządza się je z ciasta drożdżowego, soli i wody oraz tłustego białego sera. Placek można usmażyć na patelni lub upiec w piekarniku bądź na glinianym głębokim talerzu zwanym ketsi i umieszczanym w glinianym piecu tone. Pod tą nazwą znane są tradycyjne piece w piekarniach, gdzie chleb piecze się przyklejony do ścianek. W książkach kucharskich pod hasłem chaczapuri kuchnia gruzińska znajdziemy receptury z różnych regionów Gruzji, nie wspominając o tym, że w domu każdej gruzińskiej gospodyni przepis na chaczapuri jest inny.

Przyprawy kuchni gruzińskiej

Kuchnia gruzińska jest niezwykle smaczna i aromatyczna dzięki wyjątkowym przyprawom i ziołom, które podkreślają smak potraw, nadając im jednocześnie ostrości. Przykładem jest utscho suneli, przyprawa o orzechowym posmaku dodawana do sosów. Głównym jej składnikiem jest kozieradka błękitna, która oddaje niezwykły smak potrawom dopiero po pewnym czasie, dlatego świetnie sprawdza się jako składnik marynat do mięs.

Podczas uczty w stylu gruzińskim musimy natknąć się także na adżikę, bardzo aromatyczną i ostrą przyprawę będącą podstawą sosu o tej samej nazwie. Doskonale sprawdza się do mięs, sosów, zup, marynat, gulaszów czy sałatek.